Natuur-, en voedingsonderwijs
Voeding en natuur zijn onlosmakelijk aan elkaar verbonden. Het is Moeder natuur die zorgt voor voedsel voor planten, dieren en mensen, simpel genoeg!
Grote veranderingen
Door gebrekkig voedingsonderwijs krijgen fabels, mythes van onzin uitkramende charlatans, zeepkistredenaars, zelfbenoemde dieetgoeroes steeds meer aandacht. Meestal zwijg ik maar, omdat het voelt als rancune of denken mensen dat het voortkomt uit jaloezie. Niets is minder waar. Fabels, mythen, kletspraatjes en halve waarheden zonder degelijk wetenschappelijk bewijs zijn waanzinnig moeilijk te ontkrachten. Veelbelovende reclameslogans en happy-family verhaaltjes gaan erin als zoete koek.
Er is in de afgelopen 45 jaar dat ik als diëtist in de voedingswereld rondloop heel wat zien veranderen in de voedingswetenschappen en diëtetiek. De laatste jaren krijgt de diëtetiek meer gewicht. Een van de oorzaken is het jarenlang bezuinigen op voedingsvoorlichting, natuureducatie, biologielessen en het opdoken van het instituut huishoudschool. Hier werd degelijke basiskennis in gezondheid verstrekt, voedingsonderwijs gegeven, maakten de leerlingen kennis met het functioneren van het maag-darmkanaal, levensmiddelenleer, budgetteren en inkopen, koken en hygiëne. Er kwam een halfslachtig vak huishoudkunde voor terug. Het werd een inhoudsloos lachertje, dat door gebrek aan samenhang stilzwijgend verdween.
Belangstelling voor voeding neemt toe, basiskennis ontbreekt
Ook binnen de voedingswetenschappen veranderde er veel. Ging het ooit nagenoeg alleen over nutriënten, dus samenstelling van voeding, tegenwoordig gaat over voedingspatronen en welvaartziekten zoals obesitas ten gevolge van automatisering en leefstijlverandering. Het gaat nu over verstoorde honger- en verzadiging signalen, basisbehoeften en snackgedrag, psychische factoren en stress, hormonale effecten van het ontregelde metabolisme en niet meer alleen over vitamines en mineralen. Kortom leefstijlgeneeskunde waarin voeding haar basisplaats heeft teruggekregen.
Groente panacee voor alles
Het is razend lastig om een doeltreffende slogan te vinden die alle facetten dekt. Groente wordt nu geëtaleerd als panacee tegen hart- en vaatziekten, kanker, diabetes, maar van alleen worteltjes word je niet gezonder, er zit meer achter. Nog steeds exporteren wij meer dan wij zelf eten. Uit onderzoek blijkt dat mensen die wel veel groente eten ook allerlei andere dingen doen waar zij gezond van blijven. Zij bewegen (wandelen, sporten), roken niet, hebben geen of nauwelijks overgewicht en gaan op tijd naar bed en naar de dokter/tandarts. Bovendien heeft groente onweerlegbare voordelen boven vlees. Er hoeven geen dieren voor geslacht te worden en plantaardig voedsel is beter voor het klimaat.
Bijzonder is dat mensen van westerse en niet-westerse allochtone afkomst vaker aan de richtlijnen voor groente en vis voldoen dan autochtonen waarvan minder dan de helft dagelijks 250g groente eet.
Doe maar gewoon
Je zou het willen. Het is verbazingwekkend hoe weinig jongeren heden ten dage weten wat ‘gewoon eten’ is, zoals toen Schraalhans nog keukenmeester was. Laten wij, babyboomers dit vooral blijven vertellen en zelf het goede voorbeeld geven met variatie en matigheid; niet te veel, te zoet of te zout en niet te veel wijn (sic).
Wat is er leuker dan met jonge mensen op pad te gaan, de natuur in. Onlangs babbelde ik met onze jonge tuinman. Hij mopperde over zijn addergebroed dat niet meer achter hun schermpjes vandaan te rukken is. Mijn simpel voorstel voor een eigen tuintje deed wonderen. Maanden later rapporteerde de jonge vader dat de zelfgekweekt tomaatjes wel aten en die uit de supermark niet. Hij laat nu zijn kroost aarden door ze te laten helpen met tuinieren en kruien met tuinafval, lopend/fietsend boodschappen doen op de markt en zeulen met zware tassen voor het energieverbruik. Zelf koken vinden ze helemaal prachtig. Pas nu ontdekten zij n vader ook, dat er in 15 cupcakejes (4x4) een heel pakje boter, 5 eieren, 250g suiker en 250g bloem verdwijnen en dan komt de icing nog.
Bon Appétit, Uw leefstijl-dietist, Beppe Nienke
info@bonappetitdietist.nl