Verschillende soorten energiecrises
Het begrip energie is een meetbare natuurkundige grootheid. Je hebt warmte energie, stralingsenergie, mechanische energie en al deze verschillende soorten energie worden uitgedrukt in calorieën/Joules.
Van het een te weinig, van het ander te veel
Voor de winter dreigt er door de oorlog in Oekraine een tekort aan Russisch gas, waardoor wij mogelijkerwijs warmte-energie gaan ontberen en de prijzen stijgen. Kou en armoede liggen op de loer in vooral minder ontwikkelde gebieden, maar ook in de westerse wereld gaat het knellen.
Ander inkoopbeleid
Tijdens de corona-pandemie en mensen meer met hun gezondheid bezig waren werden er gestaag meer biologische producten en vleesvervangers verkocht. Consumenten leken bewuster te gaan eten. Helaas de prijs is weer bepalend door de stijgende inflatie, financiële onzekerheid, energiecrisis en de daarmee samenhangende daling van de koopkracht. Men gaat weer voor veel en goedkoop, zonder keurmerk.
Morrende middenstand
Deze ontwikkeling is nu vooral te zien in reformwinkels, speciaalzaken en in mindere mate in supermarkten. Land- en Tuinbouworganisatie Nederland merkt dat consumenten weer vaker kiezen voor eieren zonder keurmerk en er minder vraag is naar luxe en biologische fruit en groente. Ook wordt er minder kwaliteitsvlees verkocht omdat mensen minder vaak naar de slager gaan.
Even geen boodschap aan gezondheid en natuur
Ook de groeiende verkoop van vleesvervangers stagneert. In 2020 nam de verkoop van vleesvervangers met 34% toe. In het eerste half jaar van 2022 daalde de verkoop met 5%, ondanks dat het prijsverschil met gewoon vlees minder groot is geworden. Volgens producent van huismerk-vleesvervangers Schouten Europe kiezen mensen door onzekerheid over de toekomst weer eerder voor traditionele recepten met vlees en speelt mogelijk ook de smaak van vleesvervangers een rol.
Meer vraag, minder aanbod
Voedselbanken krijgen door de stijgende energieprijzen minder voedsel uit de glas-tuinbouwindustrie, terwijl vraag significant stijgt. Gezinnen die zonder financiële reserve leven en plotsklaps met fors verhoogde de energierekeningen worden geconfronteerd zitten nu in de problemen. Dit betreft niet alleen de lage inkomens. Steeds meer mensen met een baan melden zich. Voedselbanken zijn daarom tegenwoordig ook vaak s’avonds open voor mensen die overdag werken.
Aangepast productiesysteem
Levensmiddelenfabrikanten produceren tegenwoordig op (vooruit betaalde) bestelling zodat zij nauwelijks voorraden meer hebben en dus minder voedseloverschot. Vanuit de milieuvervuiling bekeken, geweldig. maar voor de voedselbanken rampzalig. Een bedrijf als HAK dat enkele afvul-lijnen voor glas stilzet door de energieprijzen is zorgwekkend. Onverwacht stagneert ook de aanvoer van zuivel melk en pasta. Heel lastig voor de voedselbanken met de winter op komst.
Schoolontbijt-, lunch
Een lege maag heeft ongewenste gevolgen voor de ontwikkeling van het kind. Daarom is het schoolontbijt ingevoerd op vijfhonderd basisscholen waarvan bekend is dat zij veel leerlingen uit kwetsbare gezinnen hebben. Hiermee wil de minister van Armoedebeleid voorkomen dat kinderen van gezinnen in geldnood met honger naar school gaan. De maatregel geldt voor 4 maanden omdat de andere koopkrachtreparatiemaatregelen pas per 1 januari 2023 ingaan. Er zijn natuurlijk veel meer dan 500 scholen waar armoede heerst. Vooral in de grote steden komt 1 op de 5 kinderen zonder eten op school.
Schoolmaaltijden naar Zweeds concept
Dan hebben we het nog niet over de kwaliteit van de maaltijden die zij krijgen en wat er in het lunchtrommeltje zit. Dieptreurig voor een zo rijk land. Van mij mogen de schoolmaaltijden zoals 40 jaar geleden al in Zweden per direct ingevoerd worden. Dit voorkomt veel gesnoep en onevenwichtig samengestelde happen zoals een bordje pasta met tomatenketchup zonder groente en ijsje toe in plaats van yoghurt met een vrucht.
Qua energie krijgen deze kinderen meer dan genoeg calorieën. Aan koolhydraten geen gebrek, maar wel aan voedingsvezels, vitamines en mineralen. Een ander soort energiecrisis (sic).
Bron: NOS, Marktonderzoeker IRI, Stichting Armoedefonds Nederland
Bon Appetit, Uw leefstijl-dietist, Nienke
info@bonappetitdietist.nl